Öncelikle herkese merhaba dostlarım.
Daha çok MMORPG oyunlarla ilgilenen ben hali ile daha çok evde oyun oynardım. Daha sonraları yeni arkadaşlar, yeni yerler derken internet cafe ortamlarında takılmaya başladım. Herkesin Counter-Strike ya da Call of Duty gibi oyunlar oynadığını düşünüyordum. Ama içeri girdiğim an herkesin üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen Warcraft 3 oynadığını gördüm. Biraz daha dikkatli bakınca bunun sıradan bina kur, karşı tarafı ordularınla yok et haritası olmadığına karar verdim. Bu adeta bambaşka bir oyundu. Çok hızlı oynanışı, el göz koordinasyonun yanında takım çalışması da gerektiriyordu. Bir anda dikkatimi çeken oyunu uzun süre izledim. İşte benim DotA yani Defense of the Ancients ile tanışmam bu şekilde gerçekleşti. O andan itibaren DotA oyunlarımın merkezine oturdu.
Bir DotA hayranı olarak Dota 2‘nin incelemesine başlamadan önce sizlere DotA ile ilk tanışma anımı anlatmasam olmazdı.

Öncelikle Dota 2’nin taraflarından başlamak istiyorum, “Radiant” ve “Dire”. Haritanın güneybatı kısmında yer alan Radiant bölgesi iyiliği temsil edercesine yeşillik ve hayat doludur. Haritanın kuzeybatısında yer alan Dire ise Radiant’ın aksine hayalet orman görünümünde adeta cehennemi temsil eder.

Tarafları tanıttığımıza göre oyunun amacına geçebiliriz. Normal bir Dota 2 oyununda bu iki tarafta da 5’er oyuncu bulunur. Bu beş oyuncu karşı tarafın beş oyuncusuna üstünlük kurmaya çalışır ve sonuçta da her iki takımın sıkıca korunana Ancient’larından birinin yıkılmasıyla oyun son bulur ve Karşı tarafın Ancient’ını yıkan takım oyunu kazanır.

Bu amaca ulaşmak için DOTA 2’de en önemli olan kısım tabii ki hero yani kahraman seçimi. Her oyunun başında bir kerelik seçebildiğimiz kahramanların her birinin oyunda bir rolü ve güçlü olduğu bir “attribute” yani nitelik bulunuyor. Şu an yanlış saymadıysam Dota 2’de tamı tamına 99 farklı kahraman bulunmakta.
DOTA 2’deki bu kahramanlar niteliklerine göre üçe ayrılıyor;

• Strength (güç),
  
• Agility (çeviklik),
  
• İntelligence (zeka).

Eğer RPG oynadıysanız bu nitelikleri az çok biliyorsunuzdur ama bilmeyenler için Dota 2’deki mantığına bir bakış atalım.

Başlangıçta her kahramanda bu üç nitelikten belirli sayılarda bulunur ve her seviye atlamada bu nitelikler kahramana özel olarak yükselir. Ama bu niteliklerin biri kahramanın ana niteliğidir ve ana niteliğin sayısının artması kahramana attack damage yani hasar puanı kazandırır.

Bunların dışında DOTA 2’deki üç niteliğin her kahraman değişmeyen getirileri vardır;

• Strength niteliğinin 1 puan artması kahramanımıza maximum health yani canını 19 HP artırır ayrıca saniyede 0.03 HP regeneration yani yenileme sağlar,
  
• Agility niteliği ise 7 puanda bir kahramanımızın Armor yanı kalkanını 1 puan artırır ve her bir agility puanı kahramanımızın saldırı hızını (attack speed) 1 puan artırır,
  
• İntelligence niteliğinin her bir puanı yetenekleri kullanmamız için gereken mana havuzunu 13 puan artırır ve saniyede 0.04 Mana puanı yenileme sağlar. Ana niteliğine göre kahramanlar belirli rollere bürünür ve de oynanış özellikleri kazanır.

DOTA 2 Kahramanları‘mızın belirli rollere bürünmesinde çeşitli etkenler vardır. Kahramanın ana niteliği ve yeteneklerinin yanında saldırı türü de önemlidir. Oyunda iki tür normal (yetenek kullanmadan) saldırı türü vardır; Melee (yakından saldırı yapan) ve range (belli bir mesafeden saldırı yapan).
Melee kahramanlar istisnalar dışında genelde strength ve agility ana nitelikli kahramanlardan oluşurken, range kahramanlar yine istisnalar dışında intelligence ve agility ana nitelikli kahramanlardan oluşur. Saldırı türlerinden sonra artık kahramanların rollerinden bahsedebiliriz. Kahramanlar ile ilgili daha detaylı bilgileri Dota 2 Karakterler Rehberi: Özellikler, Yetenekler, İtemler, Taktik ve Tavsiyeler başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

DOTA 2 oyununda 10’u ana rol ve 2’si yan rol olmak üzere toplamda 12 farklı rol bulunmaktadır. Bir kahramanın birden fazla rolü olabilir. Şimdilik sadece isim olarak vereceğim rollere ilerleyen haftalarda detaylı bir bakış atacağız.

DOTA 2’deki rollerin isimleri;

• Ana Roller : Lane Support, Carry, Disabler, Ganker, Nuker, Initiator, Jungler, Pusher, Roamer, Durable,
  
• Yan Roller : Escape ve Support.

Takımdaki beş kişi bu rollere göre takımını kurar ve karşı tarafı yenmeye çalışır. Peki DOTA 2 oyununda kazanmaya giden yolda ne yapmamız gerekiyor?

Yeni bir oyuna başlayıp kahramanlar seçildikten sonra oyun bir buçuk dakikalık geri sayımdan sonra başlıyor. Oyunda bildiğiniz gibi üç koridor bulunuyor. Kahramanlar bu koridorlara ve de gerekirse ormana rollerine göre dağılıyorlar. Oyunun 0.00 saniyesinde ilk creep dalgası ile oyun resmen başlıyor.

İlk dalga ile HP’si fazla ama atağı düşük olan üç adet melee creep ve 1 adet mana havuzu bulunan atağı fazla HP’si düşük bir adet range creep spawn olur ve creep’ler her 30 saniye de bir spawn olup koridor boyunca ölene kadar ilerler ve düşmanlarla savaşırlar.

Her yedinci dalgada creep spawn’ına bir adet siege (sanırım mancınık diyebiliriz) creep katılır. Bu siege creep’in özelliği diğerlerine göre kulelere ve binalara daha fazla vurması ve daha çok HP bulundurmasıdır.

Bu creep’ler bizler kahramanların en önemli altın kaynağımızdır. Her ne kadar kahramanlarımız 4 saniyede 5 gold kazansa da oyunu domine edecek olan item’lara sahip olabilmek için bu creep’lere son vuruşu yapıp para biriktirmemiz gerekiyor. Bu konun detaylarına da ilerleyen zamandaki rehberlerimizde değineceğiz.

Gelelim ilk rehberimizin son önemli detayına; kulelere. Oyunu bitiren şeyin Ancient’ların yıkılması olduğundan bahsetmiştik. İşte bu Ancient’ları koruyan toplamda 11 kule bulunmakta. Bu kulelerin 6’sı koridorlarda, 3’ü base (Ancient’ın etrafındaki kendi binlarımızın bulunduğu alan) girişinde ve 2’si de Ancient’ın yanı başında bulunur.

Bu kulelerin HP, armor ve saldırı değerleri bulundukları konuma göre farklılık gösterir. Kulelerin değerleri Ancient’a yaklaştıkça artar. Yani koridorun ucundaki kule ile Ancient’ı koruyan kulenin saldırı ve savunma değerleri birbirinden farklıdır.

Kuleler hakkında değinmemiz gereken diğer bir konu ise bir önceki kule yok edilmeden yok edilememeleridir. Yani kısaca koridorun en ucundaki kule yok olmadan ondan sonra gelen kuleye hasar veremiyoruz. Kuleleri sırayla yıkmamız gerekiyor. Bu olay base içindeki bir kuleyi alana kadar devam ediyor.

Ayrıca kulelerde backdoor koruması bulunuyor. Bu nedenler yanınızda creep’ler olmadan kuleye kolay kolay zarar veremiyoruz. Son olarak Ancient’ın yanındaki kuleleri yıkmadan Ancient’a zarar veremediğimizi de ekleyelim. Yani kısaca Ancient’a giden yolda ilk önce kuleleri yok etmemiz gerekiyor.

İlk olarak genel olarak DOTA 2’deki item çeşitleri ve özelliklerinden bahsedeceğim. Oyunumuzda her hero için altı slotluk bir envanter bulunuyor. Bu envantere hero’muzun oyundaki rolüne göre item’lar yapıyoruz. İlk olarak daha önce hiç LoL ya da Dota oynamamış insanlar için item geliştirmeyi anlatmak istiyorum. Oyunda bizlere katkı sağlayan temel item’lar bulunuyor.

Bu item’lar tek başlarına size stat açısında katkı sağladıkları gibi başka itemlar ile birleşerek daha güçlü katkılar sağlıyabiliyorlar. Örneğin Sage’s Mask bize mana yenileme sağlayan bir item, Ring of Protection ise armor ama bu iki item oyunda birleşip Ring of Basilius ismini alıyor ve slotta tek yer kaplıyor. Ayrıca birleştiklerinde mana yenileme ve armor’un dışında bize fazladan bir de hasar puanı kazandırıyor.

Böyle direk birleşen item’ların yanı sıra bir de recipe yani parşömen gerektiren item’larda bulunuyor. Bu item’lar için gerekli item’ları bir araya getirip bir de birleştireceğiniz item’ın parşömenini almanız gerekiyor. Örneğin Yasha item’ı 10 adet agility puanı veren Blade of Alacrity ve 6 adet agility puanı veren Band of Elvenskin envanterinizde bir araya geldiğinde otomatik olarak birleşmiyorlar.

Bu iki item’ı birleştirebilmeniz için 600 gold değerindeki Yasha parşömenini almanız gerekiyor. Burada dikkat etmeniz geren nokta parşömenlerin tek başına size hiç bir getiri sağlmaması. Bunun için ekstra bir durum olmadıkça parşömeni rn son bütün gerekli item’ları bir araya getirdikten sonra almaya özen gösterin.

Aşağıda sizin için çok yararlı olacak bir video paylaştım bakarsınız;

Şimdi gelelim item’ların satın alınabileceği yerlere. En geniş temel itemler ve bütün geliştirme parşömenleri base’deki ana satıcıdan alınabiliyor. Ancak Dire ve Radiant tarafında olmak üzere toplamda iki adet gizli satıcı bulunuyor.

Buradaki item’lar ana satıcıda, ana satıcıdaki itemlarda buradaki gizli satıcıda bulunmuyor. Yani bazı itemler için gizli satıcıya uğramamız gerekiyor. Bu iki satıcı dışında alt ve üst koridorlarda yan satıcılar bulunuyor. Burada da ana ve gizli satıcıdaki bazı temel item’lar yer alıyor. Böylece base’e geri dönmeden gerekli item’ları üst ve alt koridordaysak buradan satın alabiliyoruz.

Gel gelelim DOTA 2 item’ların türlerine ve bir birleriyle olan etkileşimlerine. Oyunda neredeyse her hero’nun olması gereken item’lar arasında boot’lar bulunur. Altı slotluk envanterimizin biri bu boot’lardan birine ayırırız.

Her geliştirilmiş boot belirli movement speed (koşma hızı) sağlarken bunun yanında kendine has artı özelliklerde sağlayabiliyor. Oyunda bir kaç item dışında boot’lardan başka movement speed’i etkileyen bir item bulunmuyor. Bu yüzden oyun içinde kaçma ve kovalama olaylarında geride kalmamak için neredeyse her hero’nun bir boot alması gerekiyor.

Boot dışında kalan beş envanter slotumuzu DOTA 2 karakterimizin özelliğine göre dolduruyoruz. Ancak burada dikkat etmemiz gereken nokta aynı gelişmiş itemların bize getirdiği ekstra içeriklerin (Aura, bash gibi) birleşmemesi. Yani iki tane Ring of Basilius yapıp daha fazla mana yenileme ve armor aura’sına sahip olamıyoruz.

Bunun yanı sıra Dota 2’de item’lar konusunda belki de en dikkat edilmesi gereken nokta Unique Attack Modifier yani Eşsiz Saldırı Eklentili item’lar. Ana satıcıda Artifacts yan Tarihi Eserler bölümünün altında bulunan bu item’larda dikkat edilmesi gereken bir husus var.

O da bu sekme altındaki Eşsiz Saldırı Eklentili item’lardan envanterimizde sadece bir tane bulundurabiliyoruz (Ayrıca bu bölümde bulunmasa da Morbid Mask de bu gruba dahildir). Eğer bu itemlardan iki tane bulundurursak (özel durumlar hariç) sonra yaptığımız item’in bize getirdiği ekstra life steal, mana burn gibi etkilerden yararlanamıyoruz. Bu yüzden Eşsiz Saldırı Eklentili item’ınızı seçerken dikkat etmeniz gerekiyor.

Son olarak DOTA 2 Consumable yani tüketilebilen item’lardan bahsetmek istiyorum. Ana satıcıdan alınabilen (Town Portal Scroll dışında, o koridordaki yan satıcıdan da alınabiliyor) bu tüketilebilir item’lar satın aldığınız sayıda kullabildiğiniz iksir ve ward gibi item’lardır.

Daha sonra üzerinde daha uzun konuşacağım ward’lar oyunda taktiksel üstünlük sağlarken, iksirler ve şişe base’e geri dönmeden health ve mana barımızın normalden daha hızlı dolmasını sağlıyorlar.

Bu iki item dışında courier item getir götür işlemini gerçekleştirirken, benim anti görünmezlik item’ları diye adlandırdığım görünmez hero’lara karşı kullandığımız itemlar da bu sekmede yer alıyor. Smoke of Deceit ise yine taktiksel olarak üstünlük kurmanızı sağlıyor. Bu anlattığım item’ların detayına rehberimiz ilerledikçe değineceğim.

Dota 2 rehberimizin önceki bölümleri hep teorik bilgi içeriyordu. Oyuna hakim olmamızı sağlayacak bu teorik bilgilerden sonra gelelim pratikte ihtiyacımız olan bilgilere.

İlk olarak matchmaking sisteminde oyun aramadan önce Dota 2 oynayan arkadaşınız veya arkadaşlarınız var ise onunla oyuna girmeniz mantıklı olacaktır. Bu sizin oyunu öğrenmenizi kolaylaştıracaktır. Bir de bu arkadaşınız ile Skype veya TeamSpeak ortamlarından konuşabiliyorsanız oyunu öğrenme süreniz bir hayli kısalacaktır.

Ama arkadaşınız yok ise ben sizlere oyunun başında yapmanız ya da yapmamanız gereken şeyler konusunda elimden geldiğince bilgi vermeye çalışacağım. Matchmaking sisteminde maç arama ekranında benim tercihim “All Pick” yani bütün kahramanları seçebildiğiniz modda oyun aramanız yönünde olacaktır. Çünkü size önereceğim, oyunu öğrenirken kullanacağınız, kahramanlar diğer modlarda şansınıza denk gelmeyebilir.

DOTA 2 All Pick modu seçtikten sonra Avrupa sunucularını seçiyoruz ve maç aramaya başlıyoruz. Bazen Facebook’a bakamayacak kadar kısa bazen de bir şarkı dinleyebilecek kadar uzun belli bir süre geçtikten sonra oyunumuzu buluyoruz ve oyuna atlıyoruz. Eğer şanslıysak diğer dokuz kişi de bizim gibi yapıyor ve oyun yüklendikten sonra hero seçme ekranına geliyoruz.

Hero yani kahramanımızı seçerken kendinize şu soruyu sormanızı istiyorum. Daha önce MOBA oynadınız mı? Yani sormak istediğim harita kontrolü, skill kullanma, creep kesme gibi konularda deneyiminiz var mı? Eğer var ise skill kullanımına dayalı Lion, Zeus, Sven gibi garantici hero’lardan seçiminizi yapabilirsiniz.

Ama eğer MOBA dünyasına yeniyseniz skill kullanımı az ya da oynanışı kolay Riki, Sniper ve yine Zeus gibi kahramanları seçmek yararınıza olacaktır. Kahramanımızı aldık. DOTA 2 oyununa başlamadan takımınıza oyunda yeni olduğunuzu hatırlatmak yararınıza olacaktır.

Her ne kadar bir kısmı size kötü davranacak olsa da oyunun çoğunluğu yeni oyunculara elinden geldiğince yardım etmeye çalışır ve hatalarınıza daha yapıcı yaklaşırlar. Ayrıca oyuna başlamadan önce bunu söylemeniz takımınızın ona göre kahraman seçimleri yapmasını sağlayacaktır. Her ne kadar Riki ya da Sniper carry özellikli kahramanlar olsa da burada sizin carry olmanız ilk oyunlarınızda biraz zor olacaktır.

Oyuna başladığınızda takımdakilerin sizi yönlendirmesinde bir sakınca görmeyin. Örneğin alt koridora git diyorsa alt koridora gitmeniz sizin yararınıza olacaktır. Ama kimse sizi yönlendirmez ise easy lane (Radiant için alt, Dire için üst koridor) tercihini yapmanız oyunu daha rahat oynamanızı sağlayacaktır.

Oyuna başladığınızda oyunu kavrayana kadar oyunun size önerdiği item’ları yapmanız, hero ile alakasız item’lar yapmanızı engelleyecektir. Starting item’larını aldıktan sonra koridorumuza gidiyoruz.

Dota 2 rehberimizin bu bölümüne hoş geldiniz. Bildiğiniz gibi yukarıdaki “Dota 2 Rehberi: Savaş Başlıyor” bölümünde sizlere bir Dota 2 maçının early game kısmında neler yapmamız ve neler yapmamamız gerektiğinden bahsetmiştik. Bu bölümde ise savaşın kazanıldığı mid ve late game bölümlerinden bahsedeceğiz.

Her ne kadar oyunun toplam süresine göre değişse de mid game genellikle oyunun 15 ile 30 dakikalık bölümü arasında geçen kısımdır. Bu bölümde koridordaki üçüncü yani en uçtaki kulelerin bazıları yıkılmış olabilir.

Mid game’de artık takımlar koridordan ziyade, daha çok birlikte gezmeye başlarlar. Mid game’de kasması gereken karakter carry role sahip karakterdir. Carry dışındaki karakterler carry’nin kasması için uygun ortamları hazırlar ya da karşı takımın carry’sini rahatsız eder veya mümkünse öldürür.

Bu bölümde oyuna yeni başlayan bir oyuncu olarak carry sizden yardım istemediği sürece koridorda ya da ormanda onu yalnız bırakmalısınız ki altın ve deneyim puanları ile daha da güçlenebilsin. Bu durumda biz ne yapacağız.

Oyun için gerekli ise ward ya da dust gibi takım savaşını lehimize çevirebilecek tüketilebilir item’lar alabiliriz. Bu ward’ların kullanımını şimdilik oyun içinde bilen birine bırakın çünkü ward kullanımını sizlere ilerde detaylı bir şekilde anlatacağım.

Bu item’ların yanında carry dışındaki grup ile beraber gezmeye başlayabilirsiniz. (ki karşı takım da büyük ihtimalle böyle yapacaktır.) Bu şekilde güvenli bir şekilde bir miktar da olsa altın ve deneyim puanı biriktirebilirsiniz ve de bu altınlar ile önerilen item’ları alabilirsiniz. (Önerilen item ve skill rehberini sol üsteki açık kitap şeklindeki ikondan ulaşabilirsiniz)

Bu grup savaşlarınızda rolünüze göre hareket etmenizde yarar var. Örneğin; Clockwerk gibi bir kahramana sahipseniz grup hazır olduğunda initiator rolünüz gereği sizin savaşı başlatmanız gerekebilir ve bu durumda mükemmel ulti’niz ile karşı tarafın en baş belası kahramanını etkisiz hale getirebilirsiniz ya da Omniknight gibi support özellikli bir kahramanınız var ise savaş anında olabildiğince takım arkadaşlarınızı korumaya odaklanabilirsiniz.

Mid game’de yapılması gereken bir diğer şey; karşı tarafın kulelerini yıkmak olacaktır. Koridordaki üçüncü hatta ikinci kuleler oyunun bu aşamasında yıkılmak ya da hasar vermek amaçlı zorlanabilir.

Zaten carry’miz başka bir koridor da kasıyor olacağı için sizin dikkati takımınız ile başka bir koridordaki kuleye çekmeniz carry’nizi de rahatlatacaktır. Hatta siz diğer kuleyi zorlarken düşmanlar siz ve grubunuz ile uğraşacağı için carry rolündeki takım arkadaşınız kendi koridorundaki kuleyi rahatça alabilir.

Mid game’den late game kısmına geçerken oyunu kimin kazanacağını belli edecek olan en önemli etkenlerden biri de takımınızın carry’sinin kill almasıdır. Carry, creep’lerden gerekli parayı toplayıp ana item’larını aldıktan sonra grup savaşına dahil olur.

Carry oyunu kazandıracak ileri düzey item’lara sahip olabilmek için karşı taraftan birilerini öldürüp altın kazanması gerekir. Bu durumda bizim yapmamız gereken şey carry’e kill’leri bırakıp, ks yapmamak. (Yani carry bir kahramanı öldürecekken son vuruşu yapmamamız gerekiyor). Burada dikkat etmemiz gereken nokta öldürülecek olan kahramanın kaçmaması.

Onun için bu kahramanın sağlık barı ölmeye yakın değilken uygun skill’lerimiz ile onu carry’miz için disable yani hareketsiz ve zararsız hale getirmemiz gerekebilir. Kahramanlarda geçerli olan son vuruş durumu, kuleler için de geçerli. Olabildiğince kulelerdeki son vuruşu carry rolündeki karaktere bırakın. Ama kule deny yapılabilecek bir durumdaysa tabii ki bunun olmaması için elinizden geleni yapın.

Late game kısmında ise carry’e yaptığınız yatırımınızın karşılığını göreceksiniz. Tabii ki carry rölündeki takım arkadaşınız oyunda gerçekten iyiyse. Late game yaklaştıkça üstünlük kuran taraf genellikle belli olur. Bir takım savunmaya çekilmiş beklerken, diğer takım ise koridorları oyunu kazanmak için bir bir iter.

Bu aşamada iten ya da defans yapan takımda da yapmanız gereken, karakterinizde kaçış mekanizması dediğimiz kolayca olay yerinden uzaklaşabilmenizi sağlayacak item ve skill’ler (Blink Dagger ya da Force Staff gibi) bulunmuyorsa takım arkadaşlarınız ile gezmeniz olacaktır.

Çünkü bu aşamada yalnız ölmeniz 4vs5 savaş anlamına gelmektedir ki late game’de böyle hatalar oyun kaybettirir. Onun için olabildiğince sürü psikolojisinde olmanız gerekmektedir. Gerekli ward’lar ile yalnız birini bulduğunuzda takımca onu avlayabilir 5vs4 durumunu lehinize çevirebilirsiniz.

Late game’de kazanan takımdaysanız, karşı takımın base’ine giriş aşaması çok önemlidir. Dikkat edilmesi gereken nokta olabildiğince carry’nizi korumak olacaktır ki o da sizin ona sunduğunuz rahat altın ve deneyim puanlarının karşılığını oyunu kazanarak size sunsun. Zaten base’e bir kere girip barakaları yıkmaya başladığınızda oyunun dönmesi gerçekten çok nadirdir. Bu aşamadan sonra çok abes bi durum olmaz ise oyunu kazanırsınız.

Son olarak kaybeden takımdaysanız ve de base’iniz saldırı altındaysa yapmanız gereken sabırla en uygun saldırı anını beklemek olup, karşı takımdan bir kaç kişiyi eksiltip, onların base’ine doğru koridorları itip kule almak olacaktır. Bu taktiği bir kaç kez uygulayabilirseniz oyunu lehinize çevirip oyunu kazanabilirsiniz.

İşte bir Dota 2 maçı bu şekilde sonlanıyor. Yüzeysel olarak durduğum bu konulara ileride daha detaylı bölüm bölüm, taktik taktik inceleyeceğiz. Ama dediğim gibi bu konulara gelmeden önce oyuna hakim olmamız gerekiyor. Oyuna hakim olduktan sonra üzerine detayları koyup korkulan oyunculardan olacağınıza bir şüphem yok.

Her ne kadar diğer rollere göre daha kolay görünse de support kahramanlar takımına oyunu kazandırabilecek nicelikler barındırır. Eğer daha önce hiç MOBA deneyiminiz yok ise oyuna support karakterler ile başlamanız yararınıza olacaktır.

Çünkü support karakterlerinin para ihtiyacı diğer rollere göre daha düşüktür ve bu nedenle öldüklerinde oynanıştan çok bir şey kaybetmezler. Tabii sürekli ölmenizi önermiyoruz ama Carry yerine sizin ölmeniz takım için daha iyi olacaktır.

İlk olarak oyundaki hangi kahramanların support rollere büründüğüne açıklık getirelim. Yazacağım listedeki bütün kahramanlar istenildiği takdirde support rolü üstlenebilecek karakterlerdir:

• Io,
  
• Crystal Maiden,
  
• Jakiro,
  
• Treant Protector,
  
• Dazzle,
  
• Lich,
  
• Lion,
  
• Vengeful Spirit,
  
• Earthshaker,
  
• Omniknight,
  
• Warlock,
  
• Ancient Apparition,
  
• Lina,
  
• Bane,
  
• Chen,
  
• Disruptor,
  
• Enchantress,
  
• Leshrac,
  
• Necrolyte,
  
• Pugna,
  
• Shadow Demon,
  
• Shadow Shaman,
  
• Silencer,
  
• Skywrath Mage,
  
• Tidehunter,
  
• Venomancer,
  
• Windrunner,
  
• Witch Doctor,
  
• Zeus.

Dota 2 oyununa başladığınızda bu kahramanlardan istediğinizi alıp support olarak oynayabilirsiniz. Kimi kahraman stun ve disable yetenekleri ile support özelliği kazanırken, kimi karakterler de heal ve koruma yetenekleri ile support rolüne bürünüyor.

Önemli noktalardan biri de karakterimizi seçtiğimizde support rolde oynayacağımızı takım arkadaşlarımıza “chat” yolu ile bildirmek. Çünkü yukarıdaki bazı kahramanlar istenirse farklı rollere de bürünebiliyor. (Örneğin Zeus, Skywrath Mage gibi karakterler rahatlıkla orta gidip ganker rolünü üstlenebiliyor.) Karakterimizi seçip, rolümüzü de arkadaşlara bildirdikten sonra oyunumuza dalıyoruz.

Oyuna başladığımızda şayet support roldeki tek kahramansak eğer başlangıçta bize çok iş düşüyor demektir. Ama şayet bir support daha var ise işimiz kısmen de olsa kolaylaşıyor. Oyunun başlangıcında öncelikle kurye daha sonra da observer ward almamız gerekiyor. Her support kahramanın yapması gereken temel hamle budur. Eğer takımda başka bir support var ise bu görevleri paylaşabilirsiniz.

Başlangıçta dikkat etmemiz gereken nokta hangi koridora gideceğimiz. Eğer hard lane’e gideceksek (Dire için alt koridor, Radiant için üst koridor) ward’ları bizim dikmemiz gerekiyor. Bu da ward’ları nasıl kullanacağımızı bilememiz gerektiği anlamına geliyor. Onuda sizlere bir resim yardımı ile göstereceğim.

Dota 2 oyun başlarında dikkat edeceğimiz noktalar rune’ların (2 dakikada bir çıkan ve kahramanlara özel güçler veren güç artırıcıları) oradaki gri noktalar ve sarı içi kırmızı olan noktalar. Aldığımız iki ward’tan birini eğer hard lane’e gittiysek karşı tarafın ormanındaki sarı içi kırmızı renkte işaretlenmiş natural creep kampının içine oyunun sayacı otuz saniye olmadan dikiyoruz. Bunun amacı karşı tarafın pull yapmasını engellemek.

Bu konuya detaylı olarak değineceğim. Kalan diğer ward’umuzu da bize yakın ola rune spotunun oradaki gri renkle işaretlenmiş noktalardan birine dikiyoruz. Oyun ilerledikçe duruma göre beyazla işaretlenmiş diğer noktalara da ward dikebiliriz.

Örneğin oyunu kazanıyor gibiyseniz karşı tarafın ormanına ward dikip onların ormanda güçlenmelerini engelleyebilir ya da kaybederken kendi ormanınızı ward’lar ile güvence altına alabilirsiniz. Eğer karşı takımda takımınıza sorun çıkaran görünmez karakter veya karakterler var ise sentry ward ve dust of appearance gibi kullanılabilir eşyaları almanız gerekebilir.

Eğer easy lane’e (Dire için üst koridor, Radiant için alt koridor) yanımızda carry ile gidiyorsak dikkat etmemiz gereken nokta pull sistemi. Pull sistemi natural creep’ler ile kendi takımımızın creep’lerini çakıştırarak birbirleri ile savaşmalarını sağlamak anlamına geliyor.

Bunu koridorumuz karşı tarafın kulesinin altına doğru itildiğinde yapmamız yerinde olacaktır. Böyle bir durumda yine yukarıdaki aynı haritada gördüğünüz haritadaki içi kırmızı sarı noktalardaki natural creep kampına gidiyoruz.

Oyunun sayacı 15’inci ya da 45’inci saniyeyi gösterdiğinde bu kamptaki natural creeplere vurup düz bir şekilde koridorumuza yürüyoruz. Böylece kendi creep’lerimiz ve natural creep’ler birbirlerine vurmaya başlıyor ve bizim creeplerimiz koridorun dışına çıkıyor.

Hem böylece koridordaki carry’miz tek başına olduğu için karşı tarafın creeplerinden daha fazla deneyim puanı alıyor hem de karşı taraf sizin çektiğiniz creep’lerin deneyim puanını kaçırıyor (tabii bu creep’ler bu kampta ölürse). Sizin natural creep’lerden gold ve deneyim puanı almanız da cabası.

Şimdilik pull taktiğini bu kadar bilmeniz yeterli. Rehberimizde bu konuları daha da detaylandıracağız. Pull ve ward dışında support olarak yapmamız gereken asıl görev koridorda carry’mizin rahat ceep öldürmesini sağlamak. Bunu da karşı tarafın kahramanlarını rahatsız ederek (harrass) yapacağız.

Eğer range yani düz vuruşu uzak menzilli bir kahramanımız var ise karşı tarafın kahramanlarına sürekli olarak atak yapabilirsiniz ki sizin carry’nize sorun çıkarmasınlar, rahat duramasınlar. Bunu yaparken dikkat etmeniz gereken karşı tarafın kahramanlarına vurduğunuz için size yönelen creep’ler olacaktır.

Bu creep ve kahraman dengesini iyi kurmanız gerekiyor. Kahramana vurup creep’lerden kaçıp tekrar kahramana vurup geri çekilmek yapılan en basit taktiklerden biridir. Eğer range değil de yakından vuran (melee) kahramanımız var ise uygun zamanda uygun yeteneği kullanarak carry kahramanımıza yardım edebiliriz.

Support karakterin alması gerektiği item’lar da takım için yararlı olan item’lar olmalıdır. Eğer kimse yapmadıysa Mekanism ve Drum of Endurance gibi item’lar yapmak iyi olabilir. Ama tabii ki her kahramanın alacağı item’lar farklı olacağından, oyun içinde önerilen support build’lerine bakmanız yararınıza olacaktır.

Support olarak takım savaşında ise amacınız takım arkadaşlarınızı korumak olmalıdır. Herhangi bir heal ya da koruma yeteneğiniz var ise takım savaşında bunları çekinmeden arkadaşlarınız üzerinde kullanmalısınız. Şayet bu yetenekleriniz yok ama stun ya da disable yetenekleriniz var ise yine karşı tarafı olabildiğince hareketsiz hale getirmeye çalışmalısınız.

Hiç bir zaman yetenekleriniz kahramanı öldürmek için bilerek saklamayın bu hatanız kahramanın kaçmasına belki de oyunu kaybetmenize yol açabilir. Bir support olarak adam öldürmeye ihtiyacınız yok, yakım arkadaşlarınız korumaya ihtiyacınız var.

Son olarak başta da belirttiğim gibi support rolü kolay gibi görünse de aslında çok karmaşık olabilir. Karşı tarafın support’u ile ward dikme ve bu ward’ları yıkma (sentry ward ile) gibi konularda akıl oyunlarına girebilirsiniz.

Her şeye rağmen support’lar oyunun en büyük parçası ve en iyi başlangıç kahramanlarıdır. Oyunu support karakter ile öğrenmeniz, oyunun mekaniklerini kavramanızı kolaylaştıracaktır.

Öncelikle bu yazının ilk seviyeden itibaren ormanda rahatlıkla gelişebilecek kahramanlar için yazıldığını belirtmek isterim. Oyunu orman kısmını hiç bilmeyenler için ormanın detaylarını açıklayalım. Hem Dire hem de Radiant tarafında çoğunluğu orta koridor ile “easy lane” arasında kalan bölümde yer alan kamp halinde neutral creep’ler bulunmakta.

Bu neutral creep’ler ne Dire ne de Radiant tarafına aittir. Tarafsız olan bu neutral creep’ler iki tarafa da saldırır, iki taraf tarafından da öldürülebilir. Bu neutral creep’ler güçlerine göre 4’e ayrılır ve belirli yerlerde öldükçe tekrar doğarlar.

Ormanlarda dört farklı renkte nokta bulunmakta. Her nokta belirli güçte neutral creep kamplarını temsil ediyor. Yeşil renk en kolay ölen ama haliyle en az deneyim puanı ve altın veren kampları gösteriyor.

Sarı renk ise orta derece zorluktaki orta derece deneyim puanı ve altın veren kampları işaret ediyor. Kırmızı renk ise zorlayıcı olan ve fazlaca deneyim puanı ve altın veren kampları bize gösteriyor. Biz başlangıçta bu üç kamp ile ormanda mucadele edeceğiz.

Ama oyun ilerledikçe mavi renkteki Ancient kampına da girebiliriz. Gerçekten bolca deneyim puanı ve altın veren bu Ancient kampları büyü hasarı yemeyen öldürülmesi zor kamplardır. O yüzden buralara yüksek seviyelerde uğramakta yarar var.

Orman bilgimizi aldığımıza göre ormanda gelişebilecek jungler rolündeki Dota 2 kahramanlarımıza bakabiliriz. Toplamda ormanda rahatça kasabilecek on adet kahraman bulunmaktadır. Onların isimleri ise şu şekilde:

Axe,
Bloodseeker,
Chen, Enchantress,
Enigma, Lifestealer,
Lone Druid,
Lycanthrope,
Nature’s Prophet,
Ursa.
Yukarıda gördüğünüz kahramanların orman taktikleri temelde üçe ayrılıyor. Yani bu on kahramanı üç temel gruba ayırabiliriz;

Lifesteal (can çalma) ile creep öldürenler,
Summoning (yaratık çağırma) yetenekleri ile creep öldürenler,
Özel yetenekleri ile creep öldürenler.

LİFESTEAL:
Lifesteal özellikli kahramanlar Bloodseeker ve Lifestealer adından da anlaşılacağı gibi neutral creep’lere vurdukça kendi sağlıklarını doldurarak ormanda rahatça gelişebilmektedir. Her ne kadar Ursa’nın lifesteal yeteneği bulunmasa da onun için gereken item’lar bu grup ile aynıdır. Bu yüzden Ursa’yı da bu grupta sayabiliriz.

Bu yüzden de başlangıç olarak aldığımız hasarı bir miktar engelleyen Stout Shield ve creep’lere daha fazla hasar vermemizi sağlayan QuellingBlade item’ları ile ormana gitmemiz yararımıza olacaktır. Tabii ki, ne olur ne olmaz diye Tango almayı da unutmayalım.

Lifesteal özelliği veren yeteneğimizi olabildiğince üst düzeyde tutmak daha rahat bir şekilde neutral creep öldürmemize yardımcı olacaktır. Bloodseeker ve Lifestealer carry özellikli kahramanlar olduğu için Hand of Midas item’ını yapıp daha hızlı para ve deneyim puanı biriktirmeyi düşünebilirsiniz. Başlangıçta kolay kamplarla başlayıp orta kamplar ile devam etmek yine yararınıza olacaktır.

SUMMONİNG:
Summoning yeteneği bulunan kahramanlar Chen, Enchantress, Enigma, Lone Druid ve Nature’s Prophet çağırdıkları ya da kontrol altına aldıkları yaratıklarla ormanda rahatlıkla kasabilir. Bu yaratıklar neutral creep’lere ahsar verirken bizim yerimize yine neutral creep’lerden ahsarı alırlar).

Bu kahramanların başlangıç item’ları olarak mana’yı hızlı dolduran item’lar önerilebilir (Clarity ya da Sage’s Mask gibi). Lone Druid bu gruba girmesine rağmen özellikleri ve esas rolü itibariyle bu gruptan ayrılır. Onun için Lone Druid bu item’lar yerine ayımıza saldırı hızı ve hasar gücü veren item’lar almak daha mantıklı olacaktır (Hand of Midas Lone Druid için de alınabilir).

Lone Druid dışındaki kahramanlar rollerine göre item seçimlerini oluşturabilir. Örneğin Enigma mükemmel ulti’sini en iyi anda kullanabilmek için Blink Dagger alabilir ya da Chen support rolünün gerektirdiği Mekanism item’ını yapabilir. Bu kahramanların summoning yeteneklerini ormanı daha etkili kullanmak için yükseltebilirsiniz. Yine başlangıçta kolay kamplarla başlayıp orta kamplar ile devam etmek yararınıza olacaktır.

Son olarak özel yetenekleri ile neutral creep öldürenlere değinirken bir adet kahraman içerdiği için direk onun üzerinden anlatmak daha sağlıklı olacaktır. Axe (ki oyundaki favori kahramanlarımdandır) oyunun simgesi olmuş dönme yeteneği Counter Helix’e sahiptir.

Size vuruldukça etrafınıza hatırı sayılır miktarda hasar veren bu yetenek sayesinde Axe ormanda rahatça kasabilir. Axe için gerekli olan item’lar yine Stout Shield ve sağlığımızın doluş hızını artıran HP regeneration item’larıdır. Axe’ın ormanı daha etkili kullanabilmesi için neutral creep sayısının fazla olması gerekir.

Bu yüzden de neutral creep kamplarını pull yapıp stack’lerseniz (pull ve stack hakkındaki gerekli bilgiyi bir önceki rehberimizden öğrenebilirsiniz.) creep sayısı artıp Axe’a yapılan vuruş sayısı da artacağı için Axe’ın dönme ihtimali de artacaktır. Böyle böyle hızlı şekilde altın ve deneyim puanı biriktirebilirsiniz.

Axe için ileride Blink Dagger ile sağlık ve defans veren item’lar yapmak yararınıza olacaktır. Axe ile de kolay kamplarla başlayıp orta kamplar ile devam ederseniz daha başarılı olursunuz. Axe’ın ormanda daha etkili olması için Counter Helix yeteneğini yükseltebilirsiniz.

Yazımızın bu bölümünde Dota 2 oyununun belki de kaderine en çok etkisi olan orta koridorun detaylarını anlatacağız.

Dota 2 oyununda bulunan üç koridordan en kısa olanı olan orta koridor oyunun kontrolündeki koridordur. Orta koridordaki barakaları kaybetmek neredeyse oyunu kaybetmek ile eşdeğerdir. Bu yüzden orta koridorda yapmamız gerekenleri öğrenmemiz gerekiyor. Bu nedenle bu yazıdan önceki yazıları da okursanız orta kahramanı oynamak için daha fazla bilgiye sahip olabilirsiniz.

İlk olarak orta koridora gidebilecek olan kahramanların özellikleri ile başlayalım. Dota 2’de genellikle orta koridora tek kahraman gider ve ortada birebir bir karşılaşma olur. Bu aşamada kahraman seçimi büyük önem taşıyor. Ortaya gidecek olan kahramanların aşağıdaki özelliklere sahip ve uygun olması oynanışını kolaylaştıracaktır;

Oyunun ortalarında yüksek deneyim puanı ve altına ihtiyaç duyan karakterler.
Bottle alıp devamlı yetenekleri kullanıp karşı tarafın güçlenmesini engelleyebilecek olan kahramanlar.
Creep’lere kolaylıkla son vuruş ve deny yapabilecek yetenek ya da yüksek düz vuruş hasarına sahip kahramanlar.
Diğer koridorlara gank amaçlı gittiğinde yetenekleri ve ulti’si ile yüksek hasar ve stun verebilecek kahramanlar.

MİD HEROLAR:


Yukarıdaki özelliklere uygun Pudge, Night Stalker, Storm Spirit gibi Dota 2 kahramanları oyunun başlarında yüksek hasar verebilecek ve takım savaşlarında karşı tarafı kolayca yenebilecek yeteneklere sahiplerdir. Bu nedenle ortada rahatlıkla kasabilirler.

Ortaya gidecek kahramanımızı aldıktan sonra oyun şeklimize göre başlangıç yapabiliriz. Mana’ya dayalı Zeus, Pudge gibi bir karakterimiz var ise üç adet Iron Branch, Tango ve Flask almak yararınıza olacaktır.

Böylece kalan yaklaşık 250 altın ile 600 altına ulaşmanız daha kolay olacak ve Bottle almanız kolaylaşacaktır. Ama Bloodseeker gibi mana’ya fazla ihtiyaç duymayan ama bolca hasara ihtiyaç duyan kahramanlar için stat item’ları almanız size yarar sağlayacaktır.

Oyunun başlangıcında orta koridor için yapılması gereken önemli şeylerde biri de creep block (engelleme) yani oyunun saati geri sayımı bırakıp ileri saymaya başladığı an spawn olan (doğan) creep’lerin önüne geçip onları yavaşlatmak. Bu yavaşlatmayı etkili yapabilirseniz oyuna bir sıfır önde başlarsınız.

Creepler aşağıda kalacağı için siz de eğer range (uzaktan hasar veren) bir kahramansanız karşı tarafa gölgede kalacağınız için rahatça last hit (son vuruş) ve deny yapabilirsiniz. Dengeyi korursanız da diğer creep dalgaları da aynı yerde kalır ve kasmanız kolaylaşır.

Rune :

Dota 2 rune kontrolü orta kahramanı için önemli olan diğer bir konudur. Eğer Bottle alma gibi bir planınız var ise rune’ları sürekli kontrol altına almanız gerekir. Oyunun başında (0:00) ve her iki dakikada (2:00, 4:00, …) bir nehrin iki yanında çıkma ihtimalı bulunan rune’lar kahramanımıza geçici güçler vermekle kalmıyor boş olan Bottle’ımızı da ağzına kadar dolduruyor. Gelelim Dota 2’de hangi Rune’un ne işe yaradığına:

• Invisibility: 1 saniyelik geçiş zamanı ile 45 saniyeliğine kahramanımızı görünmez yapar. İtem, yetenek kullanmak ve düz saldırı gerçekleştirmek görümezliği bozar. True sight’a sahip bina ve kişilere karşı görünmezliğiniz işlemez.
  
• Haste: 30 saniye boyunca oyunun maksimum koşma hızı olan 522 hız ile koşarsınız ve Haste rune etkisi altında yavaşlatma büyüleri sizi yavaşlatmaz.
  
• Double Damage: 45 saniyeliğine hasar verme gücünüz %100 artar. Ama bu artış sadece ana hasarınız için geçerlidir. Artı değer ile elde edilen hasarlar iki ile çarpılmaz.
  
• Regeneration: Kahramanımza sağlığı ve mana barı doluncaya kadar 30 saniye boyunca 100 HP/saniye ve 67 Mana/saniye sağlar. Bu etki herhangi bir hasar alma durumunda bozulur.
  
• Illusion: 75 saniyeliğine iki adet ilizyonumuzu oluşturur. İlizyonlar kahramanımıza göre 50% hasar verir ve 400% hasar alır.

Bu rune’lar direk alınıp aktif edilebildiği gibi Bottle’a alınıp daha sonra da kullanılabiliyor. Orta koridordan rune’a ulaşmak için en uygun an creep’lerinizin karşı kule altına gittiği andır. Bu nedenle rune’un çıkmasına yakın koridoru iterseniz rune’ları deneyim puanı kaybı yaşamadan alabilirsiniz.


Gank :

Dota 2’de orta koridor kahramanın dikkat etmesi gereken son ama belki de en önemli detay gank’ler, yani diğer koridorlara yapılan sürpriz saldırılar. Bir orta koridor kahramanı zor durumdaki diğer koridorlara yardıma gidebilir.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta koridordaki creep ve düşman kahramanlarının nerede olduğu. Eğer düşmanımız bizim kuleye yakın ise arkalarından ani bir saldırı ile onları kolayca alt edebilirsiniz. Tabii bunun içinde uygun durumların hazır olması gerekiyor.

Mesela ortada Night Stalker’a sahipseniz gündüz yapacağınız gank’ler bir işe yaramayacak büyük ihtimalle hüsranla sonuçlanacaktır. Bunun için kahramanımızın uygun level’da (seviye) olup olmadığına ve gerekli item’lara sahip olup olmadığına dikkat edip gank’e amaçlı gezmemiz önemli. Aksi takdirde hem arkadaşlarımızın hem de kendi farm’ımızı çöpe atabiliriz.

Dota 2 mid kahramanın dikkat etmesi gereken özel detaylar bunlar. Bunun dışında daha önce anlattığımız son vuruş ve deny dahil diğer bütün gereklilikler bu koridor için de geçerli.

Eğer rehberi okuyup zaman ayırdıysan ve beğendiysen; rehberi beğenerek, ödül vererek, favorilere ekleyerek veya yorum yazarak bana destek olabilirsin. Kendinize çok iyi bakın, iyi oyunlar!